De coronacrisis versnelt de tijd. Voor maart 2020 wisten we al dat onlinetools om toegang te krijgen tot diensten en consumptiegoederen, langzaamaan een vaste plaats in ons leven zouden krijgen. Vandaag verloopt ons privé- en professionele leven grotendeels via de digitale technologieën. Het is in die context dat het Plan voor digitale toe-eigening wordt uitgevoerd.
In België is 39% van de bevolking digitaal kwetsbaar. 14% heeft geen enkele digitale competentie en 25% heeft onvoldoende vaardigheden om het internet te gebruiken. Hoewel 90% van de Belgen op het internet aangesloten is, zijn er tegelijk grote verschillen naargelang het inkomen. 29% van de gezinnen met lage inkomens beschikt niet over een internetverbinding.
Op het niveau van het Brussels Gewest hebben 170.000 personen geen enkele digitale competentie en 475.000 Brusselaars bezitten slechts zwakke vaardigheden.
“Iedereen digitaal”, meer dan een slogan
Iedereen digitaal. Het is met deze slogan voor ogen dat het Brussels Gewest een Plan voor digitale toe-eigening heeft ontwikkeld. (Volledig document hiernaast te downloaden).
Met dit plan erkent het Gewest de noodzaak om concrete maatregelen te nemen om de digitale vaardigheden van de Brusselaars onder handen te nemen. “De burger dichterbij de digitale dimensie brengen is de ambitie van het Plan voor digitale toe-eigening. We moeten de Brusselaars helpen om zich de digitale technologieën eigen te maken door in te zetten op de toegankelijkheid van de digitale tools, opleiding van jongs af aan en begeleiding naar een digitale transformatie die voor iedereen toegankelijk is. Omdat de digitale kloof het gevolg is van twee elementen: enerzijds de toegang tot digitaal materiaal en anderzijds het gebrek aan digitale vaardigheden”, stelt Bernard Clerfayt, de Brusselse minister van Digitalisering en Administratieve Vereenvoudiging.
Plan voor digitale toe-eigening bestaat uit 4 krachtlijnen, 17 werkvelden en 66 acties
De vier krachtlijnen – bewust maken, bundelen, uitrusten en begeleiden – moeten ervoor zorgen dat er een 360°-strategie gevoerd kan worden. Zij plaatst de verwachtingen van de gebruikers centraal in de 66 acties.
Het plan, dat toevertrouwd werd aan het CIBG, werd bedacht om ervoor te zorgen dat mensen die uitgesloten zijn van de digitale dimensie, de voordelen begrijpen die de onlinediensten aanbieden.
Het is de bedoeling dat zij over een netwerk van actoren kunnen beschikken die bereid zijn hen te helpen, toegang hebben tot up-to-date materiaal en begeleid worden in functie van hun noden.
“Dankzij zijn ervaring met gelijkaardige projecten rond inclusie (zoals wifi.brussels, het multimediaplan in de scholen en de verwezenlijking van de gemeentelijke OCR’s), speelt het CIBG, sinds december 2019, via de Coördinatie Digitale Inclusie binnen het Centrum, een dirigerende rol bij de projecten die in het Brussels Gewest uitgevoerd worden. Dankzij een grotere samenwerking tussen de verschillende actoren voor digitale inclusie, of het nu gaat om verenigingen, particulieren of de overheid, worden verschillende acties uitgevoerd om meer zichtbaarheid te geven aan deze projecten en om van de digitale overgang een vector van kansen en welzijn voor de burgers te maken”, aldus Marc Van den Bossche, adjunct-directeur-generaal van het CIBG.
66 acties om digitale vaardigheden van Brusselaars te ontwikkelen
KRACHTLIJN 1 van het Plan voor digitale toe-eigening: Bewust maken
De digitale toe-eigening begint met de bewustwording van de talrijke voordelen en kansen die verbonden zijn aan de kennis van de digitale diensten. Voorbeelden van acties:
- Communicatiecampagne;
- Organisatie van en deelname aan evenementen in verband met digitale technologieën;
- Opleiding van gewestelijke en gemeentelijke ambtenaren in de onlinetools;
- Ontwikkeling van opleidingsmodules voor overheidsdiensten online;
- Labeling van de Openbare Computerruimtes.
KRACHTLIJN 2: Bundelen
Er worden reeds tal van acties in verband met de digitale toe-eigening van de Brusselaars ondernomen. Deze krachtlijn wil deze acties bijeenbrengen, via de Coördinatie Digitale Inclusie, en de inspanningen van elke actor bundelen. Voorbeelden van acties:
- Inclusieve aanbevelingen verwezenlijken op het vlak van de ontwikkeling van een digitale overheidsdienst en een package voor IT-ontwikkelaars ontwikkelen om rekening te kunnen houden met de doelgroep die weinig voeling heeft met het digitale;
- De verschillende actoren bijeenbrengen in een werkgroep om goede praktijken uit te wisselen;
- De verschillende acties rond digitale toe-eigening inventariseren;
- Het invoeren van een jaarlijkse barometer over de vooruitgang van de digitale toe-eigening door de Brusselaars;
- Een studie over het profiel van de bezoekers van de Openbare Computerruimtes uitvoeren.
KRACHTLIJN 3: Uitrusten
Om de digitale vaardigheden van de Brusselaars te versterken, moet de uitrusting van de Openbare Computerruimtes verbeterd worden en moeten de multimedia-animatoren opgeleid worden. Voorbeelden van acties:
- IT-materiaal leveren aan de actoren van de sector;
- Het delen van opleidingshandboeken tussen de actoren stimuleren;
- De terbeschikkingstelling van online-opleidingsplatforms bevorderen;
- Zorgen voor een basisopleiding voor de multimedia-begeleiders.
KRACHTLIJN 4: Begeleiden
Bepaalde doelgroepen zijn verder verwijderd van de digitale technologieën dan andere. Aldus hebben werkzoekenden, jongeren, senioren, personen met een handicap, kwetsbare personen en vrouwen meer kans dan de anderen om deel uit te maken van de mensen die uitgesloten zijn van de digitale dimensie. 39% van de personen die de Openbare Computerruimtes gebruikt, is immers werkzoekend. Eén persoon op de drie met een handicap heeft geen toegang tot internet. 51% van de internetgebruikers met een laag inkomen bezitten slechts zwakke digitale competenties, tegenover slechts 1 op de 5 personen met een hoog inkomen. Tot slot is 58% van de personen die de Openbare Computerruimtes gebruiken, een vrouw. Voor deze doelgroepen zijn specifieke acties gepland. Voorbeelden van acties:
- Een test voor IT-competenties uitwerken;
- Het basis-IT-opleidingsaanbod voor de digitale technologieën, met inbegrip van het buitenschoolse aanbod, in kaart brengen;
- Een mechanisme invoeren voor het declasseren van IT-materiaal van de besturen ten voordele van kwetsbare personen;
- Mobiele acties van de Openbare Computerruimtes uitwerken binnen de rusthuizen of thuis;
- Het gebruik van de spots wifi.brussels monitoren om de minst gebruikte spots te verplaatsen naar plaatsen waar veel doelgroepen komen (sociale woningen, wijkhuizen, …).
Het Plan voor digitale toe-eigening besteedt jaarlijks 900.000 euro, opdat elke Brusselaar toegang heeft tot digitale tools.
“De relatie tussen de gebruiker en de besturen moet verbeterd worden. De digitale wereld van de smart city van vandaag biedt mooie vooruitzichten om deze relatie te vergemakkelijken. Een deel van de bevolking mag evenwel niet achterblijven bij deze omschakeling. De digitale tools die ontwikkeld of gebruikt worden door het bestuur, moeten beter gekend zijn. De gebruikers moeten er bewust van worden gemaakt, de doelgroepen moeten ondersteund worden en er moet een meerkanalige strategie worden aangeboden, zodat elke gebruiker de ideale manier kan vinden om met de administratie te communiceren. De ambtenaren moeten ook opgeleid worden in de nieuwe tools van het vak en leren om de gebruiker te leiden naar de communicatiestrategie die het best bij zijn profiel past”, legt Cathy Marcus, de directrice van Eeasy.brussels, uit.
“Het bijscholen van de Brusselaars wat hun digitale vaardigheden betreft, betekent niet dat alle burgers informaticus, ontwikkelaar of codeur moeten worden, maar wel dat alle Brusselaars in de digitale cultuur worden opgenomen. Met een budget van 900.000 euro dat jaarlijks gewijd wordt aan digitale toe-eigening, wil ik iedereen een minimum aan digitale bagage meegeven. Ik wil van het Brussels Gewest een smart city maken, maar dat hangt in de eerste plaats af van de capaciteit van de burgers om zich de digitale dimensie toe te eigenen”, besluit de Brusselse minister.
Het verslag 2021 van het Plan voor Digitale Toegankelijkheid
Het verslag 2021 van het Plan voor Digitale Toegankelijkheid kan hiernaast gedownload worden. In het document, gepubliceerd door Easy.brussels en het CIBG, worden de resultaten vermeld die reeds zichtbaar zijn in de strijd tegen de digitale kloof. In het verslag wordt de stand van zaken van de vier hoofddoelstellingen uit het plan opgemaakt: het bewustmaken van het grote publiek, het bijeenbrengen van de acties rond inclusie om de inspanningen te bundelen, de actoren op het terrein beter uitrusten en diegenen die het verst van de digitale wereld afstaan, begeleiden.
Het verslag 2021 van het Plan voor Digitale Toegankelijkheid
Het verslag 2021 van het Plan voor Digitale Toegankelijkheid kan hiernaast gedownload worden. In het document, gepubliceerd door Easy.brussels en het CIBG, worden de resultaten vermeld die reeds zichtbaar zijn in de strijd tegen de digitale kloof. In het verslag wordt de stand van zaken van de vier hoofddoelstellingen uit het plan opgemaakt: het bewustmaken van het grote publiek, het bijeenbrengen van de acties rond inclusie om de inspanningen te bundelen, de actoren op het terrein beter uitrusten en diegenen die het verst van de digitale wereld afstaan, begeleiden.
54% van de gebruikers van IRISbox zijn vrouwen, tegenover 46% mannen. De gebruikers komen uit alle leeftijdsgroepen, met een lichte piek voor de 25- tot 34-jarigen, die 25% van het totaal vertegenwoordigen. In 60% van de gevallen loggen de gebruikers in met een computer; in 40% van de gevallen met een smartphone.
