Vijf sectoren worden bijzonder getroffen door het tekort aan geschoolde werknemers: de horeca, digitale technologie, transport en logistiek, de bouw en de technologische industrie. Deze sectoren kwamen bijeen met de openbare diensten voor arbeidsbemiddeling en opleiding en de sociale partners. Samen hebben ze 34 acties geïdentificeerd die moeten worden uitgevoerd om openstaande betrekkingen te bestrijden. Deze acties zijn onderverdeeld in 4 krachtlijnen:

• Begeleiden: het imago van de beroepen verbeteren
• Stimuleren: opleiding volgen en opleiding geven financieel aantrekkelijk maken
• Opleiden: de opleidingscapaciteit vergroten
• Samenbrengen: programma's ontwikkelen om werkzoekenden dichter bij de bedrijfswereld te brengen

3 miljoen ter bestrijding van knelpuntberoepen

Dankzij een budget van 3 miljoen euro zullen 2.000 werkzoekenden worden gescreend met het oog op een opleiding of een job. 450 werkzoekenden zullen worden opgeleid in een van de knelpuntberoepen, met een minimale doelstelling van 80% tewerkstelling. 300 studenten zullen worden opgeleid met behulp van moderne faciliteiten. En 1.000 jongeren zullen deelnemen aan een activiteit waarbij ze een beroep leren kennen.

108 betrokken beroepen in Brussels Hoofdstedelijk Gewest

In het Brussels Gewest zijn er 108 beroepen die aanwerven, en bijna 25.000 vacatures. Dit is geen nieuw fenomeen en ook niet specifiek voor Brussel.

Voor sommige functies kan het tekort worden verklaard door het salaris of de arbeidsvoorwaarden (46 van de 108 beroepen).

Werkzoekenden en ondernemingen samenbrengen

“De competentiebalans die vanaf september wordt ingevoerd, moet het gemakkelijker maken om de opleidingsbehoeften van werkzoekenden op te sporen en hen dus beter te begeleiden, ook naar knelpuntberoepen. In Brussel hebben we niet alle sleutels in handen, maar ik ben ervan overtuigd dat we door samen te werken met de sectoren erin zullen slagen om meer Brusselaars aan het werk te krijgen. Een opleiding op maat van de onderneming betekent immers een gegarandeerde tewerkstelling,” besluit Bernard Clerfayt.

Bernard Clerfayt, de minister van Werk en Beroepsopleiding, heeft in overleg met de sociale partners de Strategie rond Scholing en Werk opgesteld. Deze strategie moet de Brusselaars in staat stellen om tegen 2030 het kwalificatieniveau te bereiken dat vereist is op de arbeidsmarkt. De Regering heeft de strategie in eerste lezing goedgekeurd.

“We zijn het belangrijkste economische gewest van het land, maar hebben een groep werknemers die niet over de juiste kwalificaties beschikken om de arbeidsmarkt te betreden. Daar moeten we aan werken en de vaardigheden van de Brusselse werkzoekenden verbeteren”. De uitdaging voor Brussel is dan ook om deze uitdaging op het vlak van vaardigheden aan te gaan, en dit is het doel van de Strategie rond Scholing en Werk.

Strategie rond Scholing en Werk: 3 pijlers, 25 maatregelen en meer dan 100 acties

1. Opleiding en economische behoeften beter op elkaar afstemmen

Door de behoeften van werkgevers te kennen, deze te identificeren en erop te anticiperen, kunnen overheidsdiensten hun opleidingsaanbod aanpassen en laten evolueren, zodat het zo goed mogelijk beantwoordt aan de verwachtingen van de bedrijven. Dat is het doel van deze krachtlijn: de werkgevers tot echte partners maken; opleidingsprogramma's op maat ontwikkelen; de scholen en de bedrijven dichter bij elkaar brengen via workshops om beroepen te leren kennen en opleidingen op de werkplek organiseren.

2. Personen in opleiding begeleiden naar werk

Het herwaarderen van opleidingstoelagen, het vergemakkelijken van de toegang tot crèches, het ontwikkelen van nieuwe manieren van leren en het gemakkelijker maken om studies te hervatten zijn slechts enkele van de maatregelen die zullen helpen voorkomen dat mensen afhaken.

3. Transversale vaardigheden versterken

Hoewel werkgevers bereid zijn om Brusselaars op te leiden in beroepscompetenties, zijn ze minder geneigd om hen op te leiden in transversale vaardigheden, zelfs nog minder voor kleine en middelgrote ondernemingen, die het grootste deel van het economische weefsel in Brussel uitmaken. Het is vooral in deze pijler dat we het aanleren van talen via taalimmersie of van digitale vaardigheden terugvinden, maar ook de ontwikkeling van opleidingen in soft skills, nieuwsgierigheid, autonomie, flexibiliteit, enz.

Werkgelegenheidsgraad en behoeften van de Brusselse arbeidsmarkt

In het Brussels Gewest bereikte de werkgelegenheidsgraad 66% in het eerste kwartaal van 2023. Dit is het enige gewest in ons land waar dit cijfer stijgt, aangezien het in Wallonië daalt en in Vlaanderen stagneert. Toch is er nog een lange weg af te leggen om de nationale doelstelling van 80% te halen. Dit betekent dat tegen 2030 nog 116.000 Brusselaars een job zullen moeten vinden.

De Brusselse arbeidsmarkt is echter zeer veeleisend in termen van kwalificatie en vereist steeds meer gespecialiseerde vaardigheden. Tezelfdertijd is het aantal vacatures waarvoor een bachelor- of masterdiploma vereist is, met 19,5% gestegen, terwijl het aantal vacatures waarvoor geen diploma vereist is, met 48% is gedaald. Het is een feit: een gebrek aan vaardigheden is een barrière voor tewerkstelling.

Groen licht in de Commissie voor de Binnenlandse Zaken voor het ontwerp van ordonnantie van Bernard Clerfayt, de Brusselse minister van Plaatselijke Besturen, ter modernisering van het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek.

Gecentraliseerd elektronisch aanstippen

Belangrijkste vooruitgang van het nieuwe gemeentelijk kieswetboek: het gecentraliseerd elektronisch aanstippen van de kiezers. Dit systeem zal het mogelijk maken bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen de kiezers, wanneer ze zich melden bij het stembureau, via een centrale databank aan te stippen. Deze elektronische registratie maakt dus een einde aan de verplichting om manueel papieren aanstiplijsten bij te houden. Deze digitalisering biedt de plaatselijke besturen tal van voordelen: de garantie op een vlottere circulatie in het stembureau, een papierbesparing, een vereenvoudiging van de werkzaamheden en een daling van de kosten.

Gedaan met tweemaal in de rij te staan om naaste te begeleiden of voor volmacht

“Technologie om de technologie heeft slechts weinig waarde, maar wanneer zij daarentegen ten dienste staat van de burgers, is zij zinvol. In dit geval zorgt de digitalisering van de volledige stemprocedure ervoor dat de kiezers kunnen kiezen in welk stembureau ze hun stem uitbrengen. Ik denk met name aan de mensen die volmachten hebben ontvangen; zij zullen niet meer naar verschillende stembureaus moeten trekken en zullen hun plicht op dezelfde plaats kunnen vervullen”, besluit Bernard Clerfayt.

Om de Brusselaars die het moeilijk hebben met de diensten online, te helpen, lanceert de gewestelijke IT-dienst Paradigm, onder impuls van de minister van Digitalisering, Bernard Clerfayt, een nieuwe projectoproep “Digital.Brussels”.

30.000 tot 60.000 euro per project

De gekozen projecten zullen financiële steun ontvangen die 30.000 tot 60.000 euro bedraagt. Ze moeten concreet en onmiddellijk uitvoerbaar zijn, alsook de toegang, de vaardigheden en het gebruik van de diensten online bevorderen. Deze projecten zullen zich richten tot de doelgroepen die niet vertrouwd zijn met digitale technologie en nooit naar een openbare computerruimte trekken of naar de structuren die toegang tot en opleidingen voor de digitale tools aanbieden.

De kandidaatsdossiers moeten uiterlijk 28 augustus 2023 ingediend worden bij Paradigm.

Sommige Brusselaars worden dagelijks geconfronteerd met moeilijkheden om onlinediensten te gebruiken.

In het Brussels Gewest is 40% van de bevolking, of meer dan 300.000 Brusselaars tussen 16 en 74 jaar oud, digitaal kwetsbaar. Digitale inclusie is een transversale, maatschappelijke uitdaging waarmee op alle machtsniveaus rekening moet worden gehouden, en in alle levensfases van een burger. En het Brussels Gewest is zich bewust van die uitdaging. In 2021 heeft Bernard Clerfayt, de Brusselse minister van Digitalisering, het eerste plan voor digitale toegankelijkheid in ons land gelanceerd.

“Het is een kwestie van digitale solidariteit”

“Er is een muur aan het ontstaan tussen de mensen die digitaal mee zijn, en de anderen. Er bestaat dus een kloof waarin diegenen die geen digitale vaardigheden bezitten, wegzakken. Deze projectoproep moet deze kloof dichten en digitale technologie voor iedereen toegankelijk maken om bij te dragen aan een betere sociale en economische integratie. Dat is een kwestie van digitale solidariteit”, stelt Bernard Clerfayt, de Brusselse minister van Digitalisering.

In het kader van het plan voor digitale toegankelijkheid

“Deze tweede editie van de projectoproep ‘Digital Brussels’, in het kader van het Plan voor Digitale Toegankelijkheid en gefinancierd door het Brussels Gewest, dient om de digitale ongelijkheden die blijven bestaan bij de Brusselse burgers, te verkleinen. Het plan maakt het mogelijk projecten te ondersteunen die gericht zijn op de verbetering van de digitale vaardigheden van de Brusselaars, door in te zetten op de toegankelijkheid van digitale tools, opleiding van jongs af aan en de begeleiding van de samenleving naar een digitale transformatie die voor iedereen toegankelijk is”, aldus Nicolas Locoge, de algemeen directeur van Paradigm.

• Meer informatie over de projectoproep digitale inclusie Digital.brussels 2.0

De Brusselse Regering heeft haar goedkeuring gehecht aan de hervorming van het stelsel van het betaald educatief verlof die werd voorgesteld door de minister van Werk en Beroepsopleiding, Bernard Clerfayt.

Nieuwe maatregelen die het recht op opleiding beter waarborgen:

• de mogelijkheid om de opleidingen op afstand of op de werkplek te volgen;
• de toegang tot opleiding wordt uitgebreid tot de deeltijdse werknemers;
• het aantal uren terugbetaalde opleiding wordt verhoogd en
• een maximumbedrag van 700.000 euro per bedrijf voor een betere verdeling van de middelen.

“Of je aan het werk bent of op zoek naar werk, het is altijd goed om opleiding te volgen. Door deeltijdse werknemers toegang tot betaald educatief verlof te geven, wil ik het percentage permanente vorming verhogen, en hoofdzakelijk dat van vrouwen”, stelt Bernard Clerfayt.

Voordelen van het betaald educatief verlof

Verlof nemen om opleiding te volgen? Dat is mogelijk dankzij het betaald educatief verlof. Taallessen, sociale promotie, opleiding met de focus op een beroep, opnieuw gaan studeren,… Dit systeem stelt de werknemers uit de privésector in staat om tot 180 uur opleiding te volgen. De troef van de maatregel? De werknemer wordt doorbetaald.

Doel is de toegang tot het betaald educatief verlof uit te breiden

Jaarlijks maken bijna 6.500 werknemers gebruik van deze maatregel. Er zijn echter verschillende valkuilen. We stellen vast dat vrouwen erin ondervertegenwoordigd zijn (41%). Vervolgens zijn de opleidingen niet altijd aangepast aan mensen met een handicap. Tot slot worden deeltijdse werknemers uitgesloten van de maatregel. Het zijn evenwel hoofdzakelijk vrouwen die deeltijds werken met 40,7% van de loontrekkende vrouwen, terwijl 11,9% van de mannen deeltijds werkt.

Om de vertraging te corrigeren

In België blijft slechts 44% van de werknemers opleiding volgen. En het ergste is dat dit percentage daalt tot 24% voor laaggeschoolde personen. Ter vergelijking: in Duitsland bedraagt dat percentage 64%. Een loopbaan lang opleiding volgen is nochtans onontbeerlijk om tegemoet te komen aan de veranderingen die plaatsvinden op de arbeidsmarkt, en om aan het werk te blijven.

“Permanente vorming is noodzakelijk! In de eerste plaats voor je persoonlijke ontwikkeling, maar ook om te evolueren in je loopbaan of om je om te scholen. Hoewel opleiding volgen, en dat is bewezen, ervoor zorgt dat je kansen om een job te vinden, vergroten, leidt opleiding volgen er eveneens toe dat je aan het werk kan blijven, a fortiori op een extreem competitieve en veeleisende arbeidsmarkt”, stelt Bernard Clerfayt, de Brusselse minister van Werk.

Sommige beroepen doen hun intrede op de lijst met beroepen waarin wordt aangeworven: financieel analist, hotelreceptionist en gezinshulp. Andere beroepen verdwijnen dan weer van de lijst, zoals kredietadviseurs, landmeters, zaakvoerders van kleinhandelszaken en vastgoedmakelaars. Tot de beroepen die steeds opnieuw op de lijst verschijnen, behoren het onderwijzend personeel, het zorgpersoneel, de beroepen uit de digitale sector en de bouwberoepen.

Balans van professionele competenties

“Het Brussels Gewest telt 25.739 vacatures, waarvan talrijke beroepen waarin wordt aangeworven. Om de werkgevers de kans te geven mensen aan te werven, moeten de werkzoekenden beter opgeleid en begeleid worden. Daarom zal, vanaf de maand september, voor alle werkzoekenden een balans van professionele, taalkundige en digitale competenties worden opgemaakt. En op basis daarvan zal een actie- en opleidingsplan worden opgesteld. Dat zal ervoor zorgen dat ze beter hun weg vinden op de arbeidsmarkt, en met name naar de beroepen die een gigantische behoefte aan arbeidskrachten hebben”, verklaart Bernard Clerfayt, de Brusselse minister van Werk.

Opleiding volgen voor beroepen waarin wordt aangeworven

Actiris publiceert de lijst met bepaalde studies en opleidingen die verband houden met deze beroepen. Deze volgen verhoogt de kansen om een job te vinden.

In bepaalde gevallen beschikt Actiris over de mogelijkheid om een vrijstelling van beschikbaarheid toe te kennen aan werkzoekenden die een opleiding/stage volgen of studeren, terwijl ze hun werkloosheidsuitkering blijven ontvangen. De vrijstelling geeft de werkzoekenden de mogelijkheid om hun kansen op integratie op de arbeidsmarkt te verhogen, bij voorkeur voor een beroep waarin mensen worden aangeworven.

(Bron: persbericht van Actiris van 28 juni 2023)

Nuttige links

• Officiële lijst met de 108 beroepen die als kritieke functies worden geïdentificeerd, waaronder de beroepen waarin wordt gerekruteerd
• Lijst met bepaalde studies en opleidingen die verband houden met deze beroepen
• Informatie over de vrijstelling van beschikbaarheid toegekend door Actiris

De Brusselse minister van Plaatselijke Besturen, Bernard Clerfayt, heeft voorgesteld om een uitzonderlijk bedrag van 15 miljoen euro toe te kennen aan de 19 Brusselse gemeenten.

De verdeling zal worden gebaseerd op de criteria van de Algemene Dotatie aan de Gemeenten. Deze verdeelsleutel maakt het mogelijk om subsidies te verdelen door rekening te houden met verschillende criteria die specifiek zijn voor elke gemeente: het inwoneraantal, het aantal werkzoekenden of het rendement van de fiscale ontvangsten.

Behoud van kwaliteit van diensten

“Een enveloppe van 15 miljoen euro zal verdeeld worden onder de Brusselse gemeenten volgens de criteria van de Algemene Dotatie aan de Gemeenten. Dit bedrag is een manier om hen te steunen in deze moeilijke tijden, zodat ze hoogwaardige diensten kunnen blijven aanbieden en hun projecten, die vaak vertraging oplopen door een gebrek aan budget, kunnen voortzetten”, legt Bernard Clerfayt uit.

11% hogere uitgaven voor Brusselse gemeenten

Zoals iedereen echter weet, stijgen de prijzen in tijden van hoge inflatie. En de gemeentelijke uitgaven vormen daarop geen uitzondering: stijgende loonkosten door de opeenvolgende indexeringen, kosten voor gebouwen (energie, onderhoud, renovatie, …), schuldenlasten door de stijgende rentevoeten, enz.

Trouwens, volgens de laatste studie van Belfius over gemeentefinanciën kennen de gewone uitgaven van gemeenten tussen 2022 en 2023 een uitzonderlijke stijging van 11%.